Agorafobi Nedir?
Agorafobi Ne Demektir?
Agorafobi, dışarıda veya halka açık yerlerde bulunma korkusu ile karakterize bir anksiyete bozukluğudur.
Agorafobi, insanların dışarı çıkmaktan veya başkalarının yanında olmaktan korkmasına neden olan bir durumdur. Genellikle birisi, ani bir yoğun korku veya rahatsızlık hissi olan panik atak geçirdiğinde başlar.
Agorafobiye Ne Sebep Olur?
Agorafobi panik atakla başlayabilir. Panik atak, uyarı vermeden gelen kısa bir yoğun korku veya rahatsızlık dönemidir. Agorafobiden yakınan insanlar genellikle panik atak olmadan önce endişeli hissederler. Ayrıca biri meydana geldikten sonra gergin veya endişeli hissedebilirler.
Agorafobi Belirtileri Nelerdir ?
Agorafobik insanlar uzun süre evlerinden ayrı kalmaktan, sosyal ortamlarda bulunmaktan, halka açık yerlerde kontrol kaybetmekten, araba veya asansör gibi kaçmanın zor olacağı yerlerde olmaktan kaygı duyabilirler.
Agorafobi genellikle panik ataklarla ortaya çıkar. Panik atak, anksiyete bozuklukları olan kişilerde ortaya çıkan bir dizi semptomdan biridir. Panik ataklar, aşağıdakiler gibi çok çeşitli ciddi fiziksel semptomları içerebilir:
– Göğüs Ağrısı
– Hızlı Kalp atışı
– Nefes Darlığı, nefes alamıyormuş gibi hissetme
– Baş Dönmesi
– Titreme
– Terlemek
– Sıcak Basmaları
– Titreme
– Mide Bulantısı
– İshal
– Uyuşma
– Karıncalanma Hissi
Agorafobinin nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, agorafobi olma riskini arttırdığı bilinen birkaç faktör vardır.
– Depresyon
– Klostrofobi ve sosyal fobi gibi diğer fobiler
– Genel anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk
– Fiziksel veya cinsel istismar öyküsü
– Madde bağımlılığı sorunu
– Ailede var olan agorafobi öyküsü
Agorafobi kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Genellikle genç yetişkinlikte başlar, 20 yaş ortalama başlangıç yaşıdır. Bununla birlikte, durumun belirtileri her yaşta ortaya çıkabilir
Agorafobi Nasıl Teşhis Edilir?
Agorafobi, semptom ve bulgulara göre teşhis edilir. Uzman kişi size belirtilerinizi, ne zaman başladıklarını ve ne sıklıkla deneyimlediğinizi soracaktır. Bunun yanında semptomlarınızın fiziksel nedenleri olup olmadığını anlamaya dair kan testleri de yapabilirler. Agorafobi tanısı koymak için belirtilerinizin Amerikan Psikiyatri Birliği’nin Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM) listelenen belirli kriterleri karşılaması gerekir.
Bir kişiye agorafobi teşhisi konabilmesi için aşağıdaki ortamlardan en az ikisinde yoğun korku veya endişe duyuyor olmalıdır.
– Tren, otobüs gibi toplu taşıma araçları
– Park alanı, pazar yeri gibi açık alanlar
– Sinema salonu, toplantı odası veya mağaza gibi kapalı alanlar
– Asansör veya araba gibi dar ve kapalı alanlar
– Sıra kuyruğu ve kalabalıklar
– Evin dışında ortamlarda tek başına olmak
Agorafobi Nasıl Tedavi Edilir?
Agorafobi için bir dizi farklı tedavi yöntemi vardır.
Psikoterapi : Terapist ve danışan arasındaki ilişkiyi içeren psikolojik bir tedavidir. Psikoterapi genellikle optimum etkinlik için ilaçlarla birleştirilir. Ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunların incelenmesine ve buna yönelik destek sürecini içerir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) : Agorafobik bireyleri tedavi etmek için kullanılan en yaygın terapi yöntemidir. BDT, agorafobi ile ilişkili çarpık hisleri ve görüşleri anlamanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, çarpık düşünceleri sağlıklı düşüncelerle değiştirerek stresli durumlarda nasıl çalışacağınızı öğretebilir ve hayatınızda kontrol duygusunu yeniden kazanmanıza izin verir. Maruz kalma tedavisi de korkularınızın üstesinden gelmenize yardımcı olabilir. Bu tür terapide, korktuğunuz durumlara veya yerlere yavaşça ve kademeli bir şekilde maruz bırakılırsınız. Bu, korkunuzun zamanla azalmasına yardımcı olur.
EMDR : Agorafobi tedavisinde en çok kullanılan ve en etkili sonuç alan yöntemlerden bir diğeri ise BDT odaklı çalışan EMDR metodudur. Bu metot özellikle travma temelli oluşan fobilerde etkilidir. Çalışma prensibinde kişinin travmaya neden olan anılarına odaklanarak, anının kişinin üzerindeki olumsuz etkisini minimuma indirgemek, kişiyi anıya dair duyarsızlaştırmak yer alır. Bu doğrultuda, EMDR agorafobi tedavisinde kullanmak adına oldukça elverişli bir yöntemdir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri : Yaşam tarzı değişiklikleri agorafobiyi tedavi etmez, ancak günlük kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Kendinizi daha mutlu ve rahat hissetmenizi sağlamak için düzenli egzersiz yapmak daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.
Atakları ve kaygıyı azaltmak için günlük meditasyon veya derin nefes egzersizleri uygulamak da yararlı olabilir.
